Dokładnie 4 lata temu, 18 kwietnia 2007 roku w walijskim Cardiff w trakcie posiedzenia Komitetu Wykonawczego UEFA, Michel Platini ogłosił decyzję, że Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 zorganizują Polska i Ukraina. Wkrótce pojawiły się pytania, czy zdążymy z przygotowaniami, czy Polska podoła organizacji trzeciej co do wielkości imprezy sportowej na świecie, oglądanej przez ok.10 miliardów osób przed telewizorami na całym świecie. W 2007 roku, w miejscu flagowego na Euro 2012, Stadionu Narodowego w Warszawie, funkcjonował największy w Europie bazar „Jarmark Europa”.
Na gdańskiej Letnicy w miejscu dzisiejszego stadionu PGE Arena widniało bardzo malownicze, położone stosunkowo blisko morza – pole. Podobnie sytuacja przedstawiała się we Wrocławiu. Co zmieniło się od tamtej pory w Polsce i w procesie przygotowań kraju do Euro 2012?
Stadiony – symbol przygotowań i wizytówka Euro 2012
Dzisiaj w miejscu dawnego Stadionu Dziesięciolecia w Warszawie i na gdańskiej Letnicy stoją – znajdujące się w wykończeniowej fazie budowy – jedne z najnowocześniejszych stadionów piłkarskich w Europie. Stadion Narodowy w Warszawie, na którym między innymi rozegrany zostanie mecz otwarcia 8 czerwca 2012 roku, pomieści ponad 53 tysiące osób. W tym momencie na budowie obiektu trwają już prace wykończeniowe. Na 27 sierpnia 2011 zaplanowano na nim imprezę otwarcia. Stadion w Gdańsku zostanie otwarty już 9 czerwca 2011 – zostanie na nim rozegrany pierwszy mecz piłkarski. Reprezentacja Polski zmierzy się wówczas z kadrą narodową Francji. Zaawansowane prace trwają także we Wrocławiu – impreza otwarcia planowana jest na październik 2011. Od ponad pół roku funkcjonuje już Stadion Miejski w Poznaniu, pierwszy w Polsce stadion klasy Elite o pojemności przekraczającej 42 tysiące osób. Fakt ten – w porównaniu do niektórych poprzednich organizatorów UEFA EURO, którzy oddawali stadiony do użytku na 1-2 miesiące przed Mistrzostwami – pokazuje stabilność polskich przygotowań. Od samego początku w harmonogramie przygotowań strona publiczna przewidywała co najmniej 9 miesięcy na przeprowadzenie testów oraz przystosowanie stadionów w zakresie funkcjonujących procedur bezpieczeństwa oraz kwestii organizacyjnych związanych z ich funkcjonowaniem.
Żaden ze stadionów nie jest wyłącznie obiektem, który będzie wykorzystywany do piłkarskich zmagań i nie jest budowany wyłącznie ze względu na Euro 2012. Obiekty te zostały zaprojektowane jako tzw. areny wielofunkcyjne, przystosowane do organizacji różnego rodzaju wydarzeń nie tylko sportowych, ale również kulturalnych, rozrywkowych, biznesowych, czy towarzyskich takich jak np. koncerty, imprezy firmowe, targi, czy nawet śluby i wesela. Dzięki temu obiekty te nie będą wykorzystywane wyłącznie kilkanaście razy w ciągu roku na potrzeby rozgrywek piłkarskich, ale będą tętnić życiem przez zdecydowaną większość roku. Pozwoli to nie tylko na ich efektywne wykorzystanie po Euro 2012, ale zapewni również generowanie przychodów finansowych i w ten sposób pokrycie kosztów ich utrzymania.
Infrastruktura w Polsce – usprawnienia i przyśpieszenie
Skala prowadzonych obecnie w związku z Euro 2012 inwestycji infrastrukturalnych jest największa po 1989 roku.Wartość 83 inwestycji kluczowych i ważnych to ponad 94 mld złotych. 78% spośród z nich stanowią projekty już ukończone, bądź znajdujące się w bardzo zaawansowanej fazie realizacji. Z kolei 73% inwestycji kluczowych i ważnych jest realizowanych zgodnie z przyjętym planem – co pozwala UEFA na wysokie oceny polskich przygotowań. Inwestycje kluczowe i ważne mają nie tylko strategiczne znaczenie dla właściwego przygotowania Polski do Euro 2012, ale zadecydują także o jego wysokiej jakości. Wśród nich znajdują się stadiony najwyższej wg wymagań UEFA klasy – Elite, lotniska, dworce kolejowe, najważniejsze odcinki autostradowe oraz najważniejsze połączenia komunikacyjne wewnątrz Miast – Gospodarzy Euro 2012 w Polsce. Dzięki przygotowaniom do Euro 2012 realizowanych jest obecnie 219 inwestycji infrastrukturalnych, skategoryzowanych według znaczenia z punktu widzenia przygotowań do Turnieju. Najbardziej istotne są projekty kluczowe (46) oraz ważne (37).
Widoczne przyśpieszenie realizacji inwestycji zostało określone przez naukowców z Uniwersytetu Łódzkiego, Jagiellońskiego oraz ze Szkoły Głównej Handlowej – autorów raportu IMPACT – na około 4 lata w porównaniu do scenariusza „bez Euro 2012”. Nie byłoby ono możliwe bez wybranych rozwiązań na poziomie zmian w ustawodawstwie. Chodzi przede wszystkim o specustawy drogową oraz lotniskową oraz o zmiany w ustawie
o zamówieniach publicznych – akty prawne, które usprawniły i przyśpieszyły szereg procedur związanych z realizacją samych inwestycji oraz z procesami związanymi z wyborem wykonawców. Od kwietnia 2007 roku wydano już ponad 200 pozwoleń na budowę oraz ponad 160 decyzji środowiskowych. Polska jest dziś bez wątpienia największym placem budowy w Europie.
Projekty organizacyjne i zaangażowanie społeczne
Należy pamiętać, iż opinie i wrażenia, jakie zagraniczni turyści i kibice wywiozą z naszego kraju po Euro 2012 nie zostaną ukształtowane wyłącznie na podstawie jakości naszych stadionów, dróg, czy lotnisk – dziś kluczowe stają się projekty organizacyjne: bezpieczeństwo, opieka medyczna, wolontariat, obsługa transportowa i obsługa gości, turystów oraz kibiców. To od nich w znaczącej mierze zależeć będzie jakość samego Turnieju, ale także wizerunek Polski w całej Europie.
Zasadnicze znaczenie ma także kwestia zaangażowania społecznego. Gospodarzami Euro 2012, które będzie organizowane już za niewiele ponad rok w naszym kraju, są nie tylko instytucje zarządzające stadionami, pracownicy lotnisk, kolei, czy komunikacji miejskiej. Gospodarzami jesteśmy wszyscy. Ponad 1 milion zagranicznych kibiców i turystów, którzy odwiedzą między 8 czerwca a 1 lipca nasz kraj, będą oceniać Polskę przez pryzmat tego, w jaki sposób zostaną przyjęci w restauracjach, hotelach, czy sprzedawca w kasie biletowej udzielił im potrzebnych informacji, taksówkarz był uprzejmy i opowiedział kilka ciekawych anegdotek o mieście i wreszcie, czy napotkani na ulicy, przystankach, w sklepach mieszkańcy, byli sympatyczni.
Bezpieczeństwo w trakcie Euro 2012
W 2007 roku Polska nie była przygotowana do organizacji tak dużej imprezy masowej, jak Euro 2012, pod względem zapewnienia bezpieczeństwa. Nigdy wcześniej nasz kraj nie przyjął w ciągu 3 tygodni tak dużej liczby osób z zagranicy, jakiej spodziewamy się w 2012 roku i nie musiał zapewnić maksymalnego poziomu bezpieczeństwa jednocześnie w 4 dużych miastach, na granicach, lotniskach, w przestrzeni powietrznej oraz w skali całego kraju. Skalę wyzwania powiększa dodatkowo konieczność bardzo ścisłej współpracy z Ukrainą oraz ze służbami z ponad 50 krajów, z których turyści mogą odwiedzić Polskę w trakcie Turnieju.
Już w 2007 roku wiadomo było, że przygotowania w obszarze bezpieczeństwa są jednym z najważniejszych elementów Mistrzostw i priorytetem organizacyjnym dla spółki PL.2012 oraz jej partnerów. Do najważniejszych kamieni milowych w tym obszarze przygotowań kraju zaliczyć należy powołanie przez Premiera RP w maju 2010 Komitetu ds. Bezpieczeństwa UEFA EURO 2012. Na jego czele stoi podsekretarz stanu w MSWiA generał Adam Rapacki. Funkcję pełnomocnika przewodniczącego Komitetu pełni Tadeusz Zygmunt, Koordynator Krajowy ds. Bezpieczeństwa w spółce PL.2012. Komitet skupia ponad 30 instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo publiczne oraz podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo podczas meczów na stadionach. Jednym z najważniejszych zadań, które zostały zrealizowane w ramach prac Komitetu, było opracowanie Zintegrowanej Koncepcji Bezpieczeństwa, określającej wszystkie obszary, zakres odpowiedzialności oraz działania poszczególnych podmiotów w celu zapewnienia maksymalnego poziomu bezpieczeństwa podczas Turnieju. Dziś Polskie przygotowania do Euro 2012 to ponad 150 projektów i ponad 3500 zadań do realizacji w 15 kluczowych obszarach.
Obecnie do uzgodnień międzyresortowych przekazany został projekt Ustawy o zapewnieniu bezpieczeństwa w związku z organizacją Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012. Projekt przewiduje wprowadzenie szeregu rozwiązań wpływających na podniesienie poziomu bezpieczeństwa podczas samego Turnieju, ale także podczas imprez masowych po zakończeniu Mistrzostw.
W zakresie bezpieczeństwa ważna jest także współpraca polsko – ukraińska. Przygotowywane są projekty wspólnych odpraw granicznych i celnych Polski oraz Ukrainy, dokonywanych w jednym miejscu po stronie polskiej oraz wprowadzenie tzw. pasów Euro 2012 – dodatkowych pasów ruchu dla kibiców. Dzięki tym rozwiązaniom kibice będą odprawiani podczas Turnieju znacznie szybciej – czas oczekiwania na przejściach granicznych Polski i Ukrainy skróci się w przypadku aut osobowych i autobusów z obecnych 4 – 5 godzin do ok. 1,5 godziny.
Opieka medyczna
Od kwietnia 2007 roku trwają prace zmierzające do odpowiedniego przygotowania systemu opieki medycznej do Euro 2012. Jeszcze 4 lata temu Polska nie była w stanie spełnić najwyższych światowych standardów w zakresie zabezpieczenia medycznego stadionów, czy lotnisk podczas trzeciej co do wielkości imprezy sportowej na świecie. Tymczasem odpowiednie przygotowanie oraz organizacja systemu opieki medycznej i ratownictwa podczas UEFA EURO 2012 w Polsce będzie miało nie tylko kluczowy wpływ na bezpieczeństwo medyczne i komfort wszystkich uczestników i kibiców Turnieju, ale również na postrzeganie Polski na arenie międzynarodowej.
Przygotowania w zakresie opieki medycznej zostały podzielone na 7 obszarów: szpitale referencyjne (czyli placówki dedykowane do obsługi związanej z Euro 2012), zabezpieczenie medyczne stadionów, lotnisk i stref kibica, ratownictwo medyczne, podstawowa opieka medyczna (przychodnie lekarskie), bezpieczeństwo sanitarno-epidemiologiczne, zdarzenia masowe oraz informacja medyczna dla kibiców.
Kluczowe dla przygotowań kraju w tym zakresie było powołanie w maju 2009 roku Komitet Medyczny UEFA EURO 2012 w Polsce. W jego skład wchodzą przewodniczący Miejskich Komitetów Medycznych, przedstawiciele kluczowych urzędów centralnych oraz zespoły robocze. W czerwcu 2010 Komitet został powiększony o dodatkowy zespół roboczy – ds. wsparcia programu kontroli antydopingowej UEFA. Poza nim w skład Komitetu wchodzi jeszcze zespół ds. zabezpieczenia medycznego stadionów, ds. zabezpieczenia medycznego i ratowniczego lotnisk oraz bezpieczeństwa sanitarno-epidemiologicznego Turnieju.
Działalność Komitetu Medycznego UEFA EURO 2012 w Polsce pozwoliła do tej pory na wypracowanie spójnego systemu przygotowań opieki medycznej i ratownictwa w Miastach – Gospodarzach. Efekty pracy Komitetu to m.in. standaryzacja zabezpieczenia medycznego Miejsc Oficjalnych – stadionów i stref kibica, ścisła współpraca z 26 szpitalami referencyjnymi i kilkudziesięcioma placówkami podstawowej opieki zdrowotnej, koncepcja opieki medycznej i ratownictwa podczas Turnieju oraz wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego do zabezpieczenia sanitarno-epidemiologicznego turnieju UEFA EURO 2012 w Polsce. Obecnie do głównych zadań Komitetu należy zakończenie prac nad koncepcją podstawowej opieki zdrowotnej w Miastach – Gospodarzach oraz przygotowanie lotnisk w Miastach – Gospodarzach i wybranych zapasowych portów lotniczych do wdrożenia Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych WHO. Komitet Medyczny prowadzi również bieżącą współpracę z partnerami międzynarodowymi w przygotowaniu systemu opieki medycznej i ratownictwa do Euro 2012 – Światową Organizacją Zdrowia i Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC).
Źródło: PR