Polska gospodarka turystyczna w okresie światowego kryzysu

Na zlecenie Departamentu Turystyki Insytutu Turystyki wraz z Polską Agencją Rozwoju Turystyki wykonał opracowanie pt.”Polska gospodarka turystyczna w okresie światowego kryzysu”.

Podsumowanie i wnioski

1. Kryzys gospodarczy przekształcił się w kryzys fiskalny.

2. Zarówno kryzys gospodarczy, jak i fiskalny dotknął głęboko kraje najbardziej rozwinięte (UE, Ameryka Płn., Japonia).

3. Pakiety stymulacyjne na ogół skutkują symptomami ożywienia, niekiedy bardzo wyraźnego, spychają jednak finanse publiczne w stan głębokiej i trudnej do opanowania nierównowagi. Brak też na razie wiarygodnych przesłanek na temat trwałości poprawy koniunktury.

4. Powszechny kryzys fiskalny „Starego Świata” stanowi zagrożenie dla globalnej stabilności ekonomicznej i socjalnej w średnim i długim okresie (procesy inflacyjne, konieczność nadzwyczajnych ograniczeń budżetowych i inwestycji publicznych, niższe płace, dłuższy czas pracy, większe podatki).
5. Różne skutki kryzysu i zróżnicowane tempo wzrostu powodują, że do 2011 r. „nowe gospodarki” Wschodniej Azji będą o 1/4 większe, podczas gdy kraje UE, USA i Japonia
będą w tym samym miejscu co w 2008 r.
6. Kryzys silnie zaznaczył się w globalnej gospodarce turystycznej: ograniczono podróże międzynarodowe, w jeszcze większym stopniu wydatki za granicą, a także tak ważny segment rynku, jak podróże biznesowe i wydatki z nimi związane. Globalny popyt turystyczny spadł znacznie bardziej niż PKB na świecie. Tym samym turystyka okazała się obszarem ponadprzeciętnie wrażliwym wobec kryzysu.
7. Kryzys gospodarczy dotknął w głównym stopniu obszary najbardziej aktywne turystycznie. Spadek ruchu odczuła najbardziej Europa (w tym Europa Płd.).
8. Podróżowano bliżej i spadły przeciętne wydatki na podróż zagraniczną.
9. Dla branży lotniczej 2009 r. okazał się najgorszym w okresie powojennym. Jednak linie lotnicze z segmentu przewoźników niskokosztowych w Europie przewiozły więcej pasażerów niż rok wcześniej. Nie znane są jeszcze ich pełne wyniki finansowe.
10. Gospodarka Polski także odczuła skutki kryzysu – i to poważnie. Przy utrzymanym wzroście PKB wzrosło bezrobocie i pogorszyła się znacznie sytuacja finansów publicznych; poprawiła się natomiast relacja eksportowo-importowa. Na stosunkowo wysokim (w porównaniu do innych krajów UE) utrzymywała się inflacja.
11. Na relatywnie dobrą – w zakresie wzrostu gospodarczego – sytuację Polski wpływ miały dotacje UE, utrzymująca się wysoka emigracja zarobkowa i wysokie tempo wzrostu PKB,
z jakim Polska weszła w kryzys.
12. Procesy zewnętrzne i stan gospodarki polskiej nie mogły pozostać bez wpływu na naszą gospodarkę turystyczną: spadła wartość globalnego popytu turystycznego, zmniejszyły się wydatki prywatne i na podróże biznesowe, zmniejszył się udział w PKB, choć nieznacznie wzrosła wartość wnoszona do PKB przez turystykę.
13. Pogorszyły się wskaźniki w większości segmentów działalności turystycznej: spadła liczba podróży krajowych i zagranicznych Polaków, spadły tez w kraju i zagranicą ich przeciętne wydatki na podróż; mniej było podróży w turystyce przyjazdowej, spadły wpływy od cudzoziemców liczone w PLN i w dewizach (w tym drugim przypadku znacznie bardziej), zmniejszyła się liczba korzystających z bazy noclegowej (także cudzoziemców); wyraźnie zmalał wskaźnik wykorzystania pokoi hotelowych, znacząco spadł ruch na lotniskach oraz przewozy PLL LOT.
14. Do zjawisk pozytywnych w 2009 r. możemy zaliczyć znikomy spadek wydatków obcokrajowców liczony w PLN, wzrost ruchu czarterowego, pokaźny wzrost bazy hotelowej (liczba obiektów, liczba miejsc w hotelach).

15. Do pozytywów wymagających podkreślenia należy wzrost o ok. 1/3 wartości publikacji promocyjnych w mediach na głównych rynkach emisyjnych jako efekt działania placówek POT (wartość bez Ameryki Płn. przekroczyła 28 mln EUR).

16. W latach 2010-2011 powinniśmy oczekiwać wzrostu przyjazdów z zagranicy i niewielkiego wzrostu przychodów, stagnacji w wyjazdach krajowych i zagranicznych Polaków, niewielkiego wzrostu w liczbie korzystających z ONZZ, wzrostu ruchu lotniczego (do 10% rocznie), wzrostu przewozów PLL LOT oraz dalszego spadku stopnia wykorzystania pokoi hotelowych.
17. Poprawa wskaźników wykorzystania bazy noclegowej może nastąpić w przypadku znacznego zwiększenia intensywności (i nakładów) działań promujących Polskę (także w kraju).
18. Do szczególnie istotnych działań osłabiających skutki kryzysu na poziomie ogólnokrajowym należy zaliczyć aktywne włączenie gospodarki turystycznej w system finansowania wybranych zadań ze środków UE. Dotyczy to programów operacyjnych „Innowacyjna Gospodarka”, „Kapitał ludzki”, „Rozwój obszarów wiejskich”.
19. Wsparciem dla gospodarki – w tym także turystycznej – były m.in. zmiany prawne dotyczące zasad funkcjonowania Banku Gospodarstwa Krajowego, Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, niektórych zapisów ustawy o usługach turystycznych oraz pakiet przedsięwzięć, jaki przyjęła Rada Ministrów 19.05.2009 r. w postaci rządowego programu „Wspierania przedsiębiorczości”.

20. Działania Ministra Sportu i Turystyki umożliwiły korzystanie ze środków pomocowych UE przedsiębiorcom bezpośrednio lub pośrednio działającym w sferze turystyki.

21. Mimo ograniczeń finansowych wzrosła w większości krajów europejskich wartość medialnej promocji Polski w efekcie działania Polskiej Organizacji Turystycznej.

22. Do wspierania poczynań osłabiających skutki kryzysu włączyły się organizacje samorządu gospodarczego – Polska Izba Turystyki i Izba Gospodarcze Hotelarstwa Polskiego.

23. W świetle ograniczeń i możliwości budżetowych Polski oraz w porównaniu z innymi krajami można ocenić, że poczynania antykryzysowe były finansowo mocno ograniczone i koncentrowały się raczej na aspekcie organizacyjnym. Wobec trudnej sytuacji finansów publicznych takie wybory były racjonalne i lokowały Polskę pośrodku, pomiędzy krajami „rozrzutnymi” a „skąpymi” w angażowaniu pieniędzy budżetowych. Położenie akcentu na warstwę organizacyjną niestety nie wiązało się z głębszymi zmianami prawnymi (ustawowymi) na rzecz liberalizacji gospodarki i wspierania przedsiębiorczości, które wobec kryzysu mogłyby być forsowane.

24. Zdaniem autorów opracowania czynnikiem wspomagającym wychodzenie z kryzysu o znaczeniu priorytetowym, wykraczającym poza podziały funkcjonalne i resortowe jest udział Polski jako kraju partnerskiego w ITB 2011. Wykorzystanie możliwości jakie daje ten status powinno przyczynić się do zdecydowanej poprawy wizerunku i pozycji Polski oraz wzrostu znaczenia i efektów polskiej gospodarki turystycznej.

25. Czynnikiem sprzyjającym integralności i efektywności poczynań w ramach i na rzecz gospodarki turystycznej będzie sprzyjać działanie Zespołu Parlamentarnego ds. Turystyki VI kadencji Sejmu RP oraz Międzyresortowego Zespołu ds. Koordynacji Zadań Rządu Określonych w Kierunkach Rozwoju Turystyki do 2015 r. Prócz funkcji organizacyjnokoordynacyjnej oba Zespoły stanowią ważną płaszczyznę integrującą prace ustawodawczo-administracyjne, a także ogniwo oddziaływania na struktury zewnętrzne wobec gospodarki turystycznej.

26. Czynnikiem wspierającym wychodzenie z kryzysu pozostają dalsze dokonania na rzecz liberalizacji gospodarki i warunków działania przedsiębiorcy (w tym turystycznego). Dotyczy to także ustawy o usługach turystycznych.

27. Istotnym czynnikiem choć pozostającym poza bezpośrednią sferą oddziaływania władz polskich będą przygotowania do projektu nowego budżetu UE na lata 2014-2020. Kierunki projektów w tej sprawie będą oddziaływać na klimat gospodarczy w Polsce i jej zewnętrzne otoczenie.
28. Czynnikiem wspomagającym popyt w turystyce przyjazdowej będzie wdrożenie zmian w zasadach ruchu transgranicznego między Polską a jej sąsiadami spoza UE, ułatwiających przekraczanie granicy i poruszanie się w wyznaczonych obszarach.
29. Pomimo napiętej sytuacji budżetowej utrzymana powinna być preferencyjna stawka podatku VAT na usługi noclegowe i gastronomiczne. Jest ona ważnym czynnikiem propopytowym, a wzrost tego podatku, cen i kosztów dla konsumentów obniżyłby nie tylko sprzedaż w tym segmencie, ale aktywność turystyczną w ogóle, a tym samym sprzedaż szeregu innych dóbr i usług, z których korzystają turyści. W efekcie zmniejszenie przychodów podatkowych z tytułu spadku sprzedaży całego wolumenu okazać się mogą większe niż wzrost przychodów z racji większej stawki na usługi noclegowe i gastronomiczne.
30. Wzrost gospodarczy w latach 2010-2011 na poziomie prognozowanym obecnie (między 3 a 4%) mimo, że wysoki w stosunku do innych krajów europejskich nie będzie czynnikiem wspierającym zwiększenie konsumpcji turystycznej. Sprzyjać jednak będzie istnieniu dobrego klimatu gospodarczego i nie będzie przyczyniał się do jej spadku. Tym samym, można oceniać, że zakładany poziom wzrostu PKB w najbliższym czasie będzie czynnikiem neutralnym wobec zjawisk turystycznych. Większe znaczenie dla stymulowania popytu Polaków na usługi w kraju będzie miał wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw (m. in. w wyniku ułatwień w działalności), poprawa jakości usług turystycznych (m. in. w wyniku poprawy kompetencji pracowników), poprawa jakości produktów turystycznych (m. in. w wyniku zaangażowania funduszy europejskich) oraz poprawa wizerunku Polski (m. in. w wyniku skutecznych akcji promocyjnych w kraju i zagranicą).

źródło: Ministerstwo Sportu i Turystyki

Jak dojechać do Kwidzyna z Gdańskiego lotniska?
Witaj w sercu północnej Polski, w Gdańsku – mieście o bogatej historii, malowniczych uliczkach i otwartym...
20 Najciekawszych atrakcji w Zamościu dla młodzieży
Zamość to miasto o bogatej historii i kulturze, które oferuje wiele atrakcji zarówno dla młodszych, jak...
Nowa oaza luksusu w sercu Bieszczadów
– Czy kiedykolwiek marzyłeś o luksusowych wakacjach w malowniczych Bieszczadach? – Czy...
Odkryj tajemnice Transylwanii – wycieczka objazdowa po krainie Drakuli
Transylwania, serce Rumunii, jest regionem o bogatej historii, przepięknych krajobrazach i niezliczonych...
Kaszuby – oaza spokoju i piękna natury
Kaszuby, położone w sercu północnej Polski, są synonimem spokoju i piękna natury. Ten malowniczy region,...
Ceny biletów do Biskupina na rok 2023
Biskupin to jedno z najważniejszych i najbardziej znanych stanowisk archeologicznych w Polsce, które...