„Góry najczęściej wznoszą się na granicach między państwami, dzielą geograficznie narody. Ale są także miejscem spotkań ludzi żyjących po obu ich stronach, tych ludzi, których góry przyciągają, a nie odpychają”, napisał Andrzej Paczkowski w swojej książce „Siedem wielkich gór”. I do takich właśnie miejsc spotkań należy Beskid Niski. Położony jest w południowo – wschodniej części Polski, na terenie województw Małopolskiego i Podkarpackiego, pomiędzy Bieszczadami a Beskidem Sądeckim. Nieco zapomniany, owiany legendami, gościnny…, lecz nie zawsze i nie dla każdego. Kogo więc przyjmie, a dla kogo okaże się mniej łaskawy?
Baza noclegowa Beskidu Niskie jest zróżnicowana. Znajdziemy tam zarówno pensjonaty i hotele o wysokim standardzie, jak i odbiegające od cywilizacyjnych norm schroniska z niepowtarzalnym klimatem. Warto do nich zajrzeć, by go poczuć. Unoszący się zapach herbaty i dźwięki wspólnych rozmów zachęcają do dłuższego pobytu. Wbrew zasadom i ku zdziwieniu wielu właśnie tam można spotkać pracowników naukowych, biznesmenów, lekarzy, którzy ramię w ramię z robotnikami, studentami, artystami, prowadzą dysputy, mieszkają w zbiorowym pokoju i noszą wodę ze studni. Każdy przyjeżdżający w Beskid Niski jest inny – ma swój charakter, swoje zdanie, problemy i przeszłość. Mimo to żyją zgodnie, ponieważ te góry podobnie jak muzyka – jednoczą i łagodzą obyczaje. 
Sporo osób wyjeżdża na stałe z wielkich miast. Uciekają? Co nimi kieruje? Z rozmów wynika, że dosyć mają ciągłego pośpiechu i gonitwy za dobrami materialnymi. Rezygnują z tego, by zyskać wewnętrzny spokój i harmonię. Przyjeżdżając w Beskid powoli „wkupują się” w łaski natury i miejscowej ludności. To ogromna lekcja pokory. Nie jest im łatwo. Jednak szukając niezależności, odnajdują ją właśnie tam, w górach. Co jeszcze mogą w nich znaleźć?
Wędrując szlakami Beskidu Niskiego można napotkać wiele atrakcji i ciekawostek. Szczególną uwagę przykuwają dawne cerkwie prawosławne i greckokatolickie. Po dziś dzień niektóre z nich służą do celów liturgicznych. Zagubione pośród łąk i lasów krzyże, cmentarze, kapliczki, są smutnym świadectwem wojen i umierania. Często zaniedbane i niszczejące. Trudno do nich dotrzeć. Te napotkane zaś wprowadzają w nastrój powagi i zadumy. Idąc dalej śladami dawnych mieszkańców mijamy liczne opustoszałe wsie. Szokujący jest dla turysty widok zrujnowanych łemkowskich chyży (zabudowań mieszkalno – gospodarczych). To skutek akcji „Wisła” – przymusowych wysiedleń ludności ukraińskiej w roku 1947. Część z tych osób w kolejnych latach wróciła na tereny Łemkowszczyzny. Jednak ich ogromny potencjał kulturowy, odrębność i indywidualizm zostały w dużej mierze zatracone.
Beskid Niski ma swoją niesamowitą historię, którą aby poznać oraz zrozumieć, należy porozmawiać z miejscową ludnością i choćby na moment stać się jednym z nich. Zazwyczaj nastawieni przyjaźnie i pokojowo. Niezwykle gościnni oraz życzliwi. Niechętnie jednak patrzą na wieloosobowe zorganizowane grupy turystów. Lubią kameralne spotkania przy rodzimym jadle i napitku. Żyją trochę „po swojemu”. Warto zatem poznawać ich obyczaje, tradycje, język, muzykę.
Jakie jeszcze tajemnice kryje Beskid Niski? Nie mogę zdradzić więcej. Wiem jednak, że odwiedzenie go przynosi wiele korzyści, przemyślenia i mnóstwo satysfakcji. Niebawem wyłączę więc telefon, zapomnę na kilka dni o pędzącym czasie i pojadę właśnie TAM. Tam, gdzie nie dogonią mnie cywilizacyjne pułapki. Ty bądź moim partnerem.
Anna Kędzierska